Mevlâna’da Aşk Estetiği

Öz

Tabiat veya sanat eserlerinde güzel’in hangi şartlara ve kriterlere bağlı olduğu, güzel kavramının sübjektif veya objektif mi olduğu estetiğin konusudur. Ahlak disiplininde “iyi”, mantıkta “doğru” ne ise, estetikte de “güzel” kavramı odur. Estetik, felsefenin en eski disiplin-lerinden biridir. Birçok İslam filozofu ve mutasavvıfı konuyu kendi sistemleri açısından ince-lemiştir.

Mevlâna’nın estetik anlayışı, bir aşk estetiğidir. Mutlak güzelliğin tecellisinden hareketle yine mutlak olana yani ilahî ve ebedî olana yükselmek gerektiği fikri onda esastır. Bu görü-şüyle sufî ekolle, bedii zevkle kemalatı elde etmede meşşai ekolle, varlığın ontolojik temeline aşk ve güzelliği yerleştirmekle işrakî ekolle hem fikirdir. Kısaca Mevlâna’nın aşk estetiği, Türk-İslam estetiğinin önemli bir köşe taşı olduğu kadar, aynı zamanda çağdaş estetikçilere de örnek olacak niteliktedir.